Covid-19 en Oorlog Oekraïne

Covid-19

Terugkijkend
De pandemie COVID-19 is de oorzaak van een heftige tijd voor iedereen. Normale dingen werden ongewoon, fysieke aanraking van mensen werd afgeraden, er werden strenge beperkende maatregelen genomen die invloed hadden op bewegingsvrijheid van mensen.

Na een periode van relatief meer vrijheden in de zomermaanden van 2021 gingen we na deze periode weer in een lockdown situatie. Een pakket van strenge maatregelen die nodig waren in de aanpak van het virus, het voorkomen van een te grote druk op het zorgstelsel en om kwetsbaren te beschermen. Mensen waren hun vrijheden voor een groot deel kwijt. Dit beperkte hun mogelijkheden voor ontmoeting met andere mensen. Ook een deel van de bedrijven werd getroffen door deze maatregelen. Ondernemers werden direct geraakt door overheidsmaatregelen, waar ze geen invloed op hebben.

Oftewel het was een heftige tijd. Er was sprake van een crisis, waarin veel werd gevraagd van de veerkracht en eigen verantwoordelijkheid van mensen. Nog steeds. Bewonderenswaardig was het daarom dat de meeste mensen die veerkracht opnieuw konden opbrengen om hun gedrag aan te passen.

De raad is in deze periode door middel van informatiebrieven op de hoogte gehouden van de financiële kosten en compensaties in het kader van corona. De eindafrekening van 2021 vindt u in deze jaarrekening.

Welke kosten en afspraken hebben wij gemaakt?

Scholen en kinderopvang
Kosten zijn gemaakt voor hygiëne-middelen en extra schoonmaken op scholen. Compensatie voor ouders die kosten hebben gemaakt voor kinderopvang tijdens de sluiting van de opvang.
Alle Kindcentra hebben in kaart gebracht hoe het staat met de ontstane leerachterstanden en de mentale gezondheid van de leerlingen. Dit moesten zij doen in het kader van het nationaal Programma Onderwijs (NPO). Momenteel zijn we in overleg met het onderwijs en de kinderopvang over de plannen en inzet om deze achterstanden (structureel) aan te pakken. De scholen krijgen hier zelf het grootste deel van het budget voor, maar als gemeente krijgen we ook een bijdrage vanuit het NPO om samen met de scholen in te zetten voor o.a. de sociale emotionele achterstanden die zijn ontstaan als gevolg van de corona maatregelen.

Economie
Met name de horeca moest zich continue aanpassen aan maatregelen. Uiteindelijk gold dat ook voor een bredere sector aan bedrijven waarvoor strengere sluitingstijden golden. Het college heeft voor zowel verenigingen als het bedrijven een compensatieregeling vastgesteld voor de extra kosten voor CTB-controle (Controle Toegang Bewijs). Hiervoor is door de overheid een apart bedrag beschikbaar gesteld.

Werkbedrijf
In de circulaire heeft het Rijk voor 2020 en 2021 als onderdeel van het steun- en herstelpakket extra re-integratiemiddelen beschikbaar gesteld. Gemeente Beuningen heeft die middelen conform afspraak overgeheveld naar het Werkbedrijf. Ze zijn ingezet voor het project ‘Doe je mee?’ (eerdere werktitel ‘Operatie Mercurius’), bedoeld om met meer mensen in de bijstand in persoonlijk contact te komen en meer inzicht te krijgen in hun behoeften op de leefgebieden werk, participatie, activering, financiële situatie en gezondheid. En op basis hiervan een passend vervolg aan (reguliere) dienstverlening kunnen bieden.
De extra re-integratiemiddelen van € 144.000 bestaan uit de volgende onderdelen: Aanvullende pakket re-integratiekosten 2020 en 2021 (€ 25.304 en € 58.198) en Impuls re-integratie 2021 (€ 31.077).

Welzijn en maatschappij
De stichting Perspectief zet extra dagbesteding in om de groepen ivm corona kleiner te kunnen maken. Daarnaast zijn er het afgelopen jaar meerdere regelingen ingezet om activiteiten voor jongeren te organiseren.
De ‘Jeugdpakkeť regeling is ingezet om extra aandacht te besteden aan kwetsbare jongeren op het verbeteren van sociaal en mentaal welzijn voor jeugdigen in coronatijd en daarna.
De gemeente Beuningen heeft gebruik gemaakt van de ZonMw-subsidieronde ‘Perspectief voor de Jeugd met Maatschappelijke Diensttijd (MDT)’, ook onderdeel van het landelijke ‘Jeugdpakket’.

WMO, Jeugd, Sociaal Team
In 2021 is door partijen een bedrag aan omzetgaranties gedeclareerd. Tevens is er een bedrag  aan meerkosten gedeclareerd voor vervoer door zorgaanbieders. Door het Sociaal Team is in 2021 extra ingezet aan producten. We nemen alleen de extra uren mee in dit overzicht. De extra kosten (qua producten) worden verantwoord bij de programma's wmo-jeugd. Daarnaast is de inzet van extra personeel als gevolg van corona in 2021 verlengd. Met name de toenemende vraag in de basis- en specialistische jeugdhulp vroeg om meer inzet.

Communicatie
Er zijn kosten gemaakt voor informatie in de Maas en Waler en een film over het Monument van Verbinding.

Verkiezingen
Als gevolg van corona zijn de verkiezingen over drie dagen verdeeld en zijn er veel aanpassingen gedaan om aan de vereiste corona maatregelen te voldoen. Denk hierbij aan licentie voor de stembureau-app, onkosten aanpassen stembureaus, extra huurkosten, hygiëne maatregelen, vergoeding stembureauleden op de extra dagen, kosten in verband met briefstemmen.
De extra kosten zijn betaald vanuit het corona-budget. De reguliere kosten vanuit het gebruikelijke budget voor de verkiezingen.

Overige kosten
Inzet van beveiliging. In verband met het thuiswerken van het personeel was het interventieteam niet beschikbaar. Andere overige kosten zijn vervanging van personeel dat ziek is door corona. Maar ook extra kosten voor bijvoorbeeld hygiënemiddelen en beschermingsmiddelen. Ook de aanschaf van extra headsets ivm thuiswerken.

Tozo-regeling
De Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) wass een van de maatregelen van het Kabinet om ondernemers te ondersteunen tijdens deze crisis. Deze regeling voorzag in een aanvullende uitkering voor levensonderhoud en in een lening voor bedrijfskapitaal om liquiditeitsproblemen op te vangen. De verstrekte leningen en uitkeringen zijn volledig vergoed door het rijk. Deze regeling is beëindigd per 1 oktober 2021.
De inkomsten en uitgaven voor de TOZO-regelingen zijn geboekt op een aparte kostenplaats. Zie voor een overige toelichting programma Werk en inkomen.

Tonk
De aanverwante regeling voor ondernemers is de TONK. De Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten is in werking vanaf 1 februari 2021 tot 1 januari 2022. Deze regeling was bedoeld om een terugval in je inkomsten als gevolg van de coronacrisis op te vangen. De uitkering gold voor huishoudens dus ook voor ondernemers. Van deze regeling werd in Beuningen, en in de regio, weinig gebruik gemaakt.

Welke inkomsten hebben wij ontvangen?

De compensaties van Rijksoverheid voor gemeente voor de kosten die zij maken als gevolg van de coronamaatregelen worden verstrekt middels steunpakketten en via de circulaires van het gemeentefonds.  De bedragen uit de december circulaire 2020 en het 4e t/m 6e steunpakket (2021) zijn verwerkt in de jaarrekening 2021.
In totaal is in 2021 een bedrag van € 1.236.796,- beschikbaar gesteld. Het bedrag is als volgt opgebouwd.

Gemeenschappelijke regelingen

Veiligheidsregio (VRGZ)
De kosten die door de Veiligheidsregio worden gemaakt met betrekking tot de pandemie worden volledig vergoed door het Rijk.

GGD
De meerkosten die de GGD maakt voor coronabestrijding worden direct vanuit het ministerie van VWS aan de GGD vergoed.

Oorlog Oekraïne.

Op 24 februari 2022 vielen de Russische troepen Oekraïne binnen met militaire operaties op meerdere locaties. De gevolgen van de oorlog in Oekraïne en daaruit voortkomende sancties worden voor het kalenderjaar 2021 aangemerkt als "gebeurtenissen na balansdatum" die geen nadere informatie geven over de feitelijke situatie op balansdatum. De (financiële) gevolgen worden derhalve niet in deze jaarrekening verwerkt.
Wel is het van belang dat er aandacht besteed wordt aan de gevolgen van de oorlog en daaruit voorkomende sancties voor gemeente Beuningen. Vandaar hieronder een korte toelichting.

Er zijn op regionaal niveau (Veiligheidsregio) crisisnoodopvanglocaties ingericht en diverse
noodopvanglocaties. Voor de regionale spreiding van vluchtelingen binnen de regio is een regionaal coördinatiepunt ingericht en 24/7 bereikbaarheid georganiseerd.

Gemeente Beuningen heeft daarnaast een lokaal actieteam Oekraïne ingericht met als prioriteit opvang vluchtelingen. Medewerkers van publiekszaken, juridische zaken, financiën, ruimtelijke ordening, openbare orde en veiligheid, werk & inkomen, jeugd en onderwijs etc zijn hierin vertegenwoordigd. Conform de opdracht vanuit de Veiligheidsregio is dit team aan de slag gegaan met crisisnoodopvang en noodopvanglocaties voor een langere termijn.

Sinds maandag 14 maart 2022 is de sporthal De Tinnegieter open en beschikbaar als crisisnoodopvang voor 250 vluchtelingen. Vanuit deze locatie stromen vluchtelingen door naar noodopvang.
Naast de crisisnoodopvang is er ook noodopvang nodig. Er komt een noodopvanglocatie op het Asdonck-terrein. Hier wonen Oekraïense vluchtelingen voor een langere periode. De noodopvanglocatie op het Asdonck-terrein komt er voor maximaal 5 jaar. Er komen 41 chalets. De opvang is voor 220 tot 240 personen. Het inrichten en runnen van noodopvang betekent veel voor Beuningen en voor de gemeente. Er zijn kansen maar ook risico’s.
De crisisnoodopvang in De Tinnegieter duurt tot uiterlijk 27 juni.

Met de VNG is afgesproken dat gemeenten voor het realiseren van noodopvang een reële
compensatie ontvangen. De hoogte en omvang daarvan vraagt om bestuurlijke weging met
als uitgangspunt dat de gemeenten er als gevolg van de opvang er niet slechter voor komen te staan dan daarvoor.